اهمیت اخذ مجوزهای قانونی کتاب
انتشار هر کتابی، زمانی وجاهت قانونی پیدا می‌کند که تمامی فرآیندهای اخذ مجوز را تکمیل کرده باشد. به عبارتی به مشابه یک شخص، کتاب نیز دارای مشخصه‌های هویتی (شناسنامه مستند، شناسه بین‌المللی و شماره ملی) می‌باشد، بنابراین برای ایجاد ارزش و اعتبار دادن به کتاب و دست نوشته، نیاز به داشتن مجوز، ضرورت دارد.
فرآیند اخذ مجوزها عبارتست از طی کامل چرخه اخذ شابک، ثبت فیپا، مجوز چاپ و انتشار کتاب (مجوز قبل از چاپ، مجوز طرح جلد، مجوز اعلام وصول)، که اقدامی تعاملی با ناشر، نمایندگی سازمان جهانی شابک، وزارت فرهنگ، خانه کتاب ایران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی می‌باشد.
ارائه کتاب در بازار نشر و استناد در سوابق پدیدآورندگان، منوط به صدور مجوزهای قانونی اخذ شابک، ثبت فیپا و مجوز چاپ و انتشار کتاب (بویژه مجوز اعلام وصول) می‌باشد.
انواع مجوزها (به ترتیب فرآیند اقدام)
اخذ شابک: شماره استاندارد بین المللی کتاب ISBN، که ناشران قانونی در «سازمان جهانی شابک»، اقدام به دریافت آن از نمایندگی مستقر در کشور به ازای هر عنوان کتاب، اقدام می‌نمایند و نیز اخذ آن، زمان‌بر نمی‌باشد.
ثبت فیپا: فایل نهایی کتاب، برای فهرست‌نویسی پیش از انتشار (ثبت مالکیت پدیدآورندگان، اخذ شماره کتابشناسی ملی، رده‌بندی کنگره و صدور شناسنامه)، معمولا 10 روز کاری، در اختیار «سازمان اسناد و کتابخانه ملی» قرار می‌گیرد. ارائه مشخصات هویتی پدیدآورندگان الزامی بوده و در موارد ترجمه‌ای، ثبت شناسنامه کتاب مبدا، الزامی است.
مجوز چاپ و انتشار کتاب: ناشران دارای پروانه نشر از وزارت فرهنگ، از طریق سامانه جامع امور ناشران به انجام فرآیندهای اداری برای مجوزهای سه‌گانه (قبل از چاپ، طرح جلد و اعلام وصول)، اقدام می‌نمایند.
مجوز قبل از چاپ بدلیل بررسی کارشناسی کتاب توسط داوران برون‌سازمانی وزارتخانه، معمولا از دو روز تا دو ماه زمان‌بر است و رای داور در حذف یا ویرایش محتوا، قطعی می‌باشد. مجوز طرح جلد در صورت رعایت موازین، طی یک روز کاری و مجوز اعلام وصول (با واگذاری سه نسخه برای آرشیو در کتابخانه ملی و خانه کتاب)، طی دو روز کاری صادر می‌گردد.
نحوه دریافت خدمات اخذ مجوزها
بدلیل عدم وجود نظام رتبه‌بندی ناشران، از نظر درجه علمی یا هر گرید دیگری، ناشران دارای هیچ ارجحیتی نسبت به یکدیگر نمی‌باشند. طی دوره‌ای، امکان انتشار کتاب بصورت «ناشر-مولف» فراهم بوده است، اما در حال حاضر ارائه خدمات صدور مجوز کتاب، فقط برای ناشران دارای پروانه نشر، فراهم می‌باشد. نکته حائز اهمیت این است که هنگام اخذ خدمات نشر، انعقاد قرارداد با ناشر می‌تواند تضمین کننده انجام امور و مانعی بر هرگونه اقدام سوء، باشد.